Δρ. Δάφνη Κυριάκη-Μάνεση- Το αρχείο

06/05/2015

Καλησπέρα σας!

Σας ευχαριστούμε πολύ που είστε σήμερα μαζί μας εδώ, στο Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, για την πρώτη παρουσίαση του Αρχείου του Ιδρύματος «Κωσταντίνου  Σημίτη».

Εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου και εγώ προσωπικά, θα ήθελα πριν απ’ όλα να ευχαριστήσω όλους εκείνους που βοήθησαν το έργο αυτό να προχωρήσει και να περάσει την πρώτη φάση ολοκλήρωσής του. Την κυρία Μάνεση που εργάστηκε για τον  επιστημονικό σχεδιασμό  του Αρχείου, τον Θωμά Χιώτη και την Ελένη Καρανικόλα που έκαναν την καθημερινή δουλειά μυρμηγκιού της τεκμηρίωσης, την ομάδα του ΕΚΤ και την κυρία Σαχίνη που μας φιλοξένησαν και θα συνεχίσουν να μας φιλοξενούν, τον γραφίστα κ. Στέλιο Κρητικό και τον πληροφορικό της ιστοσελίδας του Ιδρύματος κ. Βασίλη Παπαζαφείρη.

Ένα ιδιαίτερο ευχαριστώ ανήκει επίσης στους ιδιώτες χορηγούς και δωρητές  του Αρχείου, χωρίς τη συνδρομή των οποίων δεν θα μπορούσαμε να έχουμε κάνει τόσο συστηματική εργασία σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.  Τους ευχαριστώ εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου και θέλω να υπογραμμίσω τη συμβολή τους ιδιαίτερα στην ποιότητα του έργου μας.

Τέλος, θα ήθελα να πω ότι αυτή τη στιγμή χαράς λυπάμαι που λείπουν από κοντά μας ο Γιώργος Παπαδημητρίου και ο Νίκος Θέμελης, δυο στενοί συνεργάτες και μέλη του πρώτου ΔΣ του Ιδρύματος. Μας λείπει η παρουσία τους, το δημιουργικό μυαλό, η γνώση και η κοινωνική ευαισθησία τους.

 Θα κάνω μια μικρή αναδρομή στην ίδρυση του Ιδρύματος «Κωσταντίνου Σημίτη» το 2007. Γιατί  θεμελιώσαμε το Ίδρυμα, με ποιο σκοπό; Η απάντηση δεν είναι μονοσήμαντη αλλά έχει πολλές πλευρές. Καταρχάς σκοπός μας ήταν και συνεχίζει να είναι η µελέτη εθνικών, οικονοµικών, πολιτικών και  πολιτισµικών  προβληµάτων της χώρας. Αυτό λέει το Καταστατικό του Ιδρύματος αλλά και είναι κάτι που το πιστεύουμε πολύ. Όχι μόνο τώρα, στην περίοδο της κρίσης αλλά και παλαιότερα και, φοβάμαι, στο μέλλον δεν θα λείπουν τα προβλήματα και αυτά απαιτούν πρώτα απ’ όλα ανάλυση, μελέτη και σχεδιασμό. Αυτή ήταν πάντοτε η μέθοδος του Κώστα Σημίτη κι αυτή θέλουμε να είναι η στρατηγική του Ιδρύματος στο παρόν και το μέλλον.

Αλλά αρκεί άραγε η μελέτη και η ανάλυση; Ασφαλώς η απάντηση είναι όχι. Για το λόγο αυτό, ένας από τους στόχους του Ιδρύματος είναι  η  διατύπωση προτάσεων για την εµπέδωση µιας κοινωνίας ευθύνης, αλληλεγγύης και δηµιουργίας.  Κι ακόμη παραπέρα,  η συµβολή στην ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών, των οργανώσεων και πρωτοβουλιών της

Όπως όλοι γνωρίζετε μία από τις «αδυναμίες» του Κώστα Σημίτη υπήρξε πάντοτε, από τότε που τον γνώρισα, και ήταν πολύ νέος, ο ευρωπαϊκός του προσανατολισμός. Γι’  αυτό και το Ίδρυμα στοχεύει επίσης  στην προώθηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, στην  προώθηση   και την ανάπτυξη σχέσεων µε ιδρύµατα και οργανισµούς του εξωτερικού, που προωθούν πρωτοβουλίες για την ειρήνη, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων και τη διεθνή συνεργασία.

Όλα τα παραπάνω, απαιτούν βέβαια από εμάς πρώτα απ’ όλα την φροντίδα και την ταξινόμηση του Αρχείου, που απ’ ό,τι παρακολούθησα από κοντά  όλα αυτά τα χρόνια δεν είναι καθόλου εύκολη και απλή δουλειά, εάν θέλουμε να έχει πραγματικά αποτελέσματα. Έπειτα έπρεπε να σκεφτούμε  την πρόσβαση του κοινού, των ερευνητών, των φοιτητών αλλά και κάθε ενδιαφερόμενου, στο έργο του Κώστα Σηµίτη. Δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση σ’ αυτό. Δεν θέλουμε ένα αρχείο κλειστό και απρόσιτο αλλά ένα αρχείο ζωντανό και προσιτό. Τα τελευταία τέσσερα περίπου χρόνια  βάλαμε μπρος αυτή τη δύσκολη δουλειά: να ταξινομήσουμε, το πολιτικό  Αρχείο του Κώστα  Σηµίτη που αποτελείται από χιλιάδες χειρόγραφα, από έντυπο, ηλεκτρονικό και οπτικοακουστικό υλικό και ξεκινάει από τη δεκαετία του ’60, από τον Όμιλο Παπαναστασίου  την Αντίσταση στη χούντα των συνταγματαρχών, τις  βουλευτικές και υπουργικές θητείες, τον OΠΕΚ, την  Πρωθυπουργία  για να φτάσει ως τις μέρες μας, τις μέρες της κρίσης, τις σημειώσεις του στα περίφημα μπλοκάκια και τα βιβλία που γράφει και εκδίδει τώρα ο Κώστας Σημίτης. Οργανώσαμε το αρχείο με τη σκέψη όχι μόνο στο υλικό του αλλά με τη σκέψη στον χρήστη. Πώς θα τον διευκολύνουμε, είτε βρίσκεται κοντά είτε βρίσκεται μακριά να βρίσκει πιο εύκολα αυτό που ψάχνει.  Στόχος μας είναι, επομένως, να διαθέτουμε ένα ηλεκτρονικό ψηφιοποιημένο αρχείο αλλά αυτό έχει ακόμη αρκετή δουλειά για να ολοκληρωθεί.

Έχουμε να προγραμματίσουμε την αναζήτηση υλικού σε όλες τις πιθανές πηγές (υπουργεία, βιβλιοθήκες, στο εξωτερικό όπου έζησε και εργάστηκε ο Κώστας Σημίτης αλλά και στα αρχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κλπ). Επίσης θα θέλαμε το αρχείο να γίνει σταδιακά δίγλωσσο (αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, με μεταφράσεις ή αξιοποίηση ήδη μεταφρασμένων κειμένων λχ από τα πρακτικά του Συμβουλίου Υπουργών, Διεθνών Συναντήσεων, κλπ.).

Όλα αυτά γίνονται με την πρόθεση να ενθαρρύνουμε και  να διευκολύνουμε την πρόσβαση σε νέους επιστήμονες και φοιτητές, δεδομένου ότι το περιεχόμενό του Αρχείου θα μπορούσε να αποδώσει σταδιακά μια σειρά από στοιχεία για τη μελέτη των πολιτικών τάσεων της εποχής και την κοινωνικοοικονομική τους διάσταση. Θέλουμε να αναδείξουμε, με τον τρόπο αυτό, και τον εκπαιδευτικό προσανατολισμό του Ιδρύματος.

Όπως επίσης, θα επιδιώξουμε  μελλοντικά ως Ίδρυμα  τη συνεργασία με αντίστοιχα ιδρύματα και φορείς της Ευρώπης και διεθνώς, τη συμμετοχή σε  επιστηµονικές  εκδηλώσεων στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό, την προώθηση ερευνών και µελετών.  Οι Δράσεις  μας θέλουμε να διασφαλίζουν τρεις προτεραιότητες:

– συμμετοχή στον πολιτικό προβληματισμό και διάλογο σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο

– επιστημονική εγκυρότητα και  καινοτόμα επιστημονική ερμηνεία

– σταθερή καλλιέργεια κριτικής πολιτικής σκέψης στην ελληνική κοινή γνώμη

Όλα αυτά βρίσκονται μέσα στο νου και τις προσπάθειες του ΔΣ του ιδρύματος και, θέλω για μία ακόμη φορά να σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας στη σημερινή πρώτη εκδήλωση. Η παρουσία σας αποτελεί για μας ενθάρρυνση και στήριξη σε αυτή την προσπάθεια.

Όλα τα άλλα σχετικά με το Αρχείο αφήνω να σας τα πουν οι δύο άλλες ομιλήτριες, οι κυρίες Μάνεση και Σαχίνη, που είναι πιο κατάλληλες από μένα και θα ήθελα να μην παραλείψω να τις ευχαριστήσω για τη σπουδαία στήριξη που μας έδωσαν, οι ίδιες και οι συνεργάτες του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης, για τη δουλειά του οποίου πρέπει να είμαστε γενικότερα όλοι περήφανοι.

    Ίδρυμα Κωνσταντίν​ου Σημίτη © 2008 . mods by netsupport